İnsanoğlunun bağışıklık sistemi, vücuda giren yabancı moleküllerle savaşmak için protein bazlı bazı antikorlar geliştirir. Bu antikorların amacı, vücudu yabancı moleküllerin yol açabileceği zararlara karşı erkenden uyararak koruyuculuk sağlamaktır. İmmünoglobulinler adı verilen bu antikorların IgG, IgM, IgA, IgD, IgE diye adlandırılan cinsleri vardır.
Normal şartlarda bazı parazitlere karşı salgılanan ancak alerjik reaksiyonlarda da rol oynayan antikor tipi İmmünoglobulin E’dir(IgE). IgE antikoru, sağlıklı insanlarda belirli bir oranda sentezlenirken, alerjik reaksiyon gösteren kişilerde artış eğilimindedir. Bağışıklık sistemi, alerjen madde ile ilk karşılaştığında bol miktarda IgE antikoru kana salınır. Bu IgE antikorları deri, sindirim ve solunum sisteminin iç yüzeylerini kuşatan epitel doku arasında yer alan milyonlarca sayıdaki mast hücrelerine tutunurlar. Bu aşamada IgE antikorlarının yüzeylerine bağlanmış haldeki mast hücreleri, ateşlenmeye hazır mayınlar gibidir. Alerjen madde vücuda girince bu hücreler patlar ve içlerindeki histamin ve benzeri molekülleri dışarı boşaltarak yabancı olarak algılanan alerjenler öldürülmeye çalışılır. Her mast hücresi içinde, alerjik reaksiyona neden olan yaklaşık 500-1500 adet tanecik vardır. Bu taneciklerin döküldüğü yer, alerjik tepkimenin yerini belirler. Örneğin mast hücreler akciğerlerde etkinleşmişse, serbest kalan maddeler bronşları daraltarak nefes darlığı, hırıltı ve öksürük gibi astım belirtilerine yol açar.
Kırmızı renkli IgE antikorlarının Mast hücresine kilitlenerek histamin sentezlenmesi
Alerjik bir kişi, belli bir alerjenle ilk karşılaştığında, yalnız o alerjene özel olan bir IgE antikoru üretir. Buna Spesifik IgE antikoru denir. Alerji teşhisi için kan testlerinde total IgE yani vücudun o andaki IgE antikoru miktarı ve belirli bir alerjene karşı geliştireceği spesifik IgE antikorları ölçülebilir. Bu kan testleri IgE aracılı alerjiye sahip kişilerde daha net sonuç vermektedir. Keza gecikmiş reaksiyon gösteren Non-IgE alerjisine sahip kişilerde IgE antikorundan ziyade eozinofil denilen beyaz kan hücreleri alerjik reaksiyonu tetikleyen bir role sahiptir.
Kan testi sonuçları spesifik IgE açısından aşağıdaki skalaya göre değerlendirilir.
Her çeşit alerjene (besin, küf, polen, hayvan tüyü, ev tozu…) karşı kanda bakılabilecek spesifik IgE testleri bazı özel kodlarla anılmakta ve test sonuçlarında çoğu zaman bu kodlar yer almaktadır. Spesifik IgE kodları için ekteki dosyadan yararlanabilirsiniz.
Kaynak: American Academy of Pediatrics, Asthma & Allergy Foundation of America, World Allergy Organization
Alerjik Anne 